Medal "Za udział w walkach w obronie władzy ludowej"

Ogólna charakterystyka odznaczenia

Medal jest polskim odznaczeniem państwowym z okresu Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej, ustanowionym przez Radę Państwa 22 listopada 1983 roku. Został zaprojektowany przez Edwarda Gogola. Znanego i cenionego polskiego rzeźbiarza i medaliera - twórcy projektu m.in Krzyża Batalionów Chłopskich, Medalu Rodła czy Warszawskiego Krzyża Powstańczego. Medal nadawany był w Narodowe Święto Odrodzenia Polski obchodzone co roku 22 lipca. Mógł go otrzymać zarówno polski obywatel jak i cudzoziemiec. Można było go otrzymać również pośmiertnie. Medal usunięto z polskiego systemu odznaczeń 23 grudnia 1992 roku. Według starszeństwa i kolejności noszenia orderów i odznaczeń powinno się nosić go na lewej piersi, po medalu "Za udział w wojnie obronnej 1939".

Po kliknięciu w wybrane zdjęcie otworzy się slider

Medal "Za udział w walkach w obronie władzy ludowej"

Opis odznaczenia

Medal stanowi krążek srebrzony oksydowany o średnicy 38 mm. Waga medalu to 23,9 gramów, a ze wstążką 26,9 gramów. Wstążka szerokość 38 mm. Po lewej i prawej stronie wstążki na krawędziach bocznych biegną pionowe pasy koloru białego. Głównym kolorem jest czerwień podzielona równolegle biegnącymi pionowymi pasami koloru zielonego.

Wstążka do medalu "Za udział w walkach..."Połaczenie wstążki i medalu

Medal ze wstążką łączy ornamentowane od strony awersu kółko o średnicy 15 mm. Łącznik w formie uszka.

Uszko widok z bokuUszko rewers

Na awersie w samym środku medalu widnieje orzeł wz. 43 potocznie nazywany kuricą lub kurą projektu Janiny Broniewskiej. Orzeł w założeniach miał wyglądem nawiązywać do tradycji piastowskich i przypomina orła widniejącego między innymi na sarkofagu księcia Bolesława Krzywoustego. W falerystyce okresu Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej podobne orły można znaleźć między innymi na Wielkopolskim Krzyżu Powstańczym czy Krzyżu Bitwy pod Lenino. Na awersie omawianego medalu znajduje się także umiejscowiony w orientacji pionowej obosieczny miecz - Szczerbiec, który jest kolejnym nawiązaniem do piastowskich tradycji. Swoim ostrzem miecz jest skierowany ku dołowi. Natomiast w orientacji poziomej umiejscowiona jest flaga państwowa, którą zdobią dwie gałązki oliwne. Na awersie znajduje się także napis "MANIFEST P.K.W.N 1944". Dość ciekawym elementem są żłobienia. które tworzą okrąg oplatający wyżej opisane elementy. Rewers stanowi tarcza, w którą wpisany jest kontur granic Polski. Jest tam również monogram PRL. Całość okala napis "UCZESTNIKOM WALK W OBRONIE WŁADZY LUDOWEJ"

Awers medaluRewers medalu

Medal "Za udział w walkach w obronie władzy ludowej" - Zasady nadawania

W myśl ustawy o ustanowieniu Medalu "za udział w walkach w obronie władzy ludowej" nadawany był on tym, którzy "w pierwszych latach po wyzwoleniu brali czynny udział w walkach z reakcyjnym podziemiem skierowanym przeciwko władzy ludowej". Należy podkreślić, iż za wymienione wcześniej reakcyjne podziemie uważano zarówno polskich partyzantów stawiających opór organom bezpieczeństwa; a także niemiecki Werwolf czy Ukraińską Powstańczą Armię. Z drugiej strony nie można przeoczyć pewnej korelacji związanej z datą ustanowienia medalu a wydarzeniami sierpnia 1980 roku. Powszechnie uważa się, że medal "Za udział w walkach w obronie władzy ludowej" nadawany był także tym, którzy w aktywny sposób przyczyniali się do tłumienia fali antykomunistycznych protestów. Mogli go otrzymać żołnierze Ludowego Wojska Polskiego, funkcjonariusze Milicji Obywatelskiej, funkcjonariusze organów bezpieczeństwa publicznego, członkowie Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej oraz członkowie organizacji politycznych, społecznych, zawodowych i młodzieżowych, pracownicy administracji państwowej.

Odznaczenie nadawała Rada Państwa na wniosek: -Ministra Obrony Narodowej - w odniesieniu do osób pełniących czynną służbę wojskową oraz pracowników cywilnych zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej; -Ministra Spraw Wewnętrznych - w odniesieniu do funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa i Milicji Obywatelskiej, osób pełniących czynną służbę wojskową w jednostkach wojskowych podległych Ministrowi Spraw Wewnętrznych, pracowników cywilnych zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych podległych temu Ministrowi, członków Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej oraz emerytów i rencistów Służby Bezpieczeństwa i Milicji Obywatelskiej; -Ministra Spraw Zagranicznych - w odniesieniu do obywateli polskich zamieszkałych za granicą oraz obywateli innych państw; -Związku Bojowników o Wolność i Demokrację - w odniesieniu do członków tego Związku; -Prezesa Urzędu do Spraw Kombatantów lub terenowych organów administracji państwowej stopnia wojewódzkiego - w stosunku do innych osób.

Legitymacja do medalu Za udział w walkach w obronie władzy ludowej

Legitymacje do odznaczeń z okresu PRL (Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej) były oficjalnymi dokumentami potwierdzającymi przyznanie odznaczeń państwowych, wojskowych, czy partyjnych. Każda legitymacja miała określony format i zawierała pewne charakterystyczne elementy. W przypadku legitymacji medalu "Za udział w walkach w obronie władzy ludowej" należy zwrócić uwagę na kilka szczegółów. Po pierwsze, legitymacja była nadawana wyłącznie przez Radę Państwa. Po drugie, występował tylko jeden typ - wariant legitymacji, po trzecie każdy z numerów legitymacji kończy się skrótem MOW, który można rozszyfrować jako Medal Obrona Władzy. Po czwarte, należy zwrócić uwagę na daty nadania. Egzemplarz który posiadam jest z końcówki 1985 roku. Medal usunięto z polskiego systemu odznaczeń dopiero 1992 roku jednak ostatnie nadania medalu z jakimi się spotkałem to połowa 1988 roku.Z racji dość negatywnych konotacji nie był nadawany po 1989 roku.

Legitymacja do medalu "Za udział w walkach..." nadana w 1985r.Druga strona legitymacji

Medal "Za udział w walkach w obronie władzy ludowej" cena, rynek kolekcjonerski

Na rynku kolekcjonerskim odznaczenie jest dość popularną pozycją. Dzięki dużej ilości wybitych sztuk i powszechności jest łatwo dostępny dla kolekcjonerów. W mojej opinii jest to jeden z medali, który warto posiadać na początku swojej przygody z falerystyką. Wraz z legitymacją można go kupić za kilkadziesiąt złotych (2024r.). Pozycją zdecydowanie rzadszą są miniatury medalu. Nadano 137 304 sztuk, choć co do ilości nadań nie ma pełnej zgody. Według niektórych badaczy było to około 117 tyś. sztuk.

Bibliografia

• Ustawa z dnia 22 listopada 1983 r. o ustanowieniu Medalu "Za udział w walkach w obronie władzy ludowej" (Dz.U. z 1983 r. nr 65, poz. 293).
• https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Niepodleglosc_i_Pamiec/Niepodleglosc_i_Pamiec-r2011-t18-n1_(33)/Niepodleglosc_i_Pamiec-r2011-t18-n1_(33)-s157-173/Niepodleglosc_i_Pamiec-r2011-t18-n1_(33)-s157-173.pdf
• S. Artymowski, Niepodległość i Pamięć 18/1 (33),Ordery i odznaczenia polskie jako źródło informacji historycznych, Muzeum Historii Polski 2011, s.171.
• W.Bigoszewska, Polskie Ordery i Odznaczenia, 1989.
• S.Oberleitner: Polskie ordery odznaczenia i niektóre wyróżnienia zaszczytne 1705-1990. Zielona Góra: Kanion, 1999, s. 127